Hoa trong truyện kiều của Nguyễn Du

Hoa đào là loài hoa được Nguyễn Du đưa vào truyện Kiều nhiều nhất, có đến 23 câu thơ. Ví dụ: Câu 192 của truyện Kiều – Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây. Câu 833 – Đào tiên đã bén tay phàm. Câu 897 – Xót thân liễu yếu thơ đào. Câu 1010 – Khóa buồng xuân để đợi ngày đào non. Câu 1281 - Trướng tô giáp hoa đào. Câu 1289 - Rầy đào tối mận lân la. Câu 1474 – Đào đã phai thắm sen đà nẩy xanh. Câu 1741 – Xót thay đào lý một cành. Câu 2748 – Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông. Câu 3076 – Đào non sớm liệu se tơ kịp thì. Câu 3137 - Những từ sen ngó đào tơ. Câu 3220 - Phải người sớm mận tối đào như ai ...

Có điều lạ là hoa mẫu đơn vốn được phương đông coi là nữ hoàng của các loài hoa, nhưng Nguyễn Du chỉ dành cho loài hoa này một câu trong truyện Kiều. Câu 1426 – Ba cây chập lại một cành mẫu đơn. Còn bèo là một loài cây, loài hoa rất dân giả, bình dị thì Nguyễn Du lại có 10 cây, dành nhiều tình cảm cho loài thảo mộc gần gũi này.

Ví dụ: Câu 219 – Hoa trôi bèo dạt đã đành. câu 330 – Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng. Câu 2410 - Rồi đây bèo hợp mây tan. Câu 2475 – Nghĩ nhìn mặt nước hoa bèo. Câu 770 - Để con bèo nổi mây chìm vì ai. Câu 1343 - Vẻ chi chút phận bèo mây. Câu 2019 - Phận bèo bao quản nước sa. Câu 1812 - để cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo. Câu 2902 – Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi. câu 3202 – Bèo trôi sóng vỗ chốc mười lăm năm.

Sở dĩ như vậy, có lẽ vì Nguyễn Du tả hoa, tả cây vì vẻ đẹp của loài thảo mộc, như câu 42 – Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. Câu 438 – bóng trăng đã xế hoa lê lại gần. Câu 1520 - Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san. câu 1092 – Giá đồ mi đã ngậm trăng nửa vành. Câu 1474 – Đào đã phai thắm sen vừa nẩy xanh. Nhưng chủ yếu Nguyễn Du tức cảnh sinh tình, mượn hoa, mượn cây để nói lên tâm tư tình cảm của mình đối với mọi người, nhất là những người đang trầm luân trong bể khổ như câu 845 – Tiếc thay một đóa đồ mi. Câu 335 – Nặng lòng xót liễu vì hoa. Câu 1355 – Đào hoen quẹn má, liễu tan tác mày. câu 1679 - Chắc rằng mai trúc lại vầy ...

Tre - Dâu

Trong 44 loài hoa và cây cảnh trong truyện Kiều của Nguyễn Du, Bưu chính Việt Nam đã đưa được 21 loài như mai, lan, cúc, hải đường, đào, trà, trúc, sen, tùng, hòe, dâu, quýt, lựa, phù du ....

Trích những câu thơ trong truyện Kiều

0017- Mai cốt cách tuyết tinh thần
0638 – Nét buồn như cúc, mình gầy như mai
1087 - Mở xem một bức tiên mai
1299 - Thờ ơ gió trúc mưa mai
1381 - Một nhà sum họp trúc mai
1430 – Gương lờ nước thủy, mai gầy vóc sương
1679 - Chắc rằng mai trúc lại vầy
3075 - Quả mai ba bẩy khi vừa
1310 – Thang lang rủ bức trướng hồng tắm hoa
(Câu này nói nấu nước thơm và buông màn để tắm. Nhưng chữ thang lan, tắm hoa lấy từ câu trong sở từ: Dục lan thang hề, mộc phương hoa (tắm bằng nước hoa lan và gội bằng hoa thơm)
1062 – Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai
0638 – Nét buồn như cúc, mình gầy như mai
1795 – Sen toàn cúc đã nở hoa
(Lan là hoa quý của mùa xuân, cúc là hoa quý của mùa thu, chỉ sắc đẹp của mỗi người
0175 - Hải đường lả ngọn đông lân
1283 - Hải đường mơn mởn cành tơ
(Hoa hải đường là một thứ hoa có sắc đẹp, tỷ dụ người có sắc đẹp)
0256 – Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình
1924 – Xuân thu cắt sẵn hai tên hương trà
( Nghe mùi hương mà không thấy bạn thời sinh ra lòng nhớ, uống nước trà mà không có tình nhân thời mất cả mùi ngon)
0192 – Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây
0294 – Trên đào nhác thấy một cành kim thoa
0833 - Đào tiên đã bén tay phàm
0897 – Xót thân liễu yếu thơ đào
1289 - Rầy đào tối mận lân la
1428 – Đào hoen quẹn má liễu tan tác mày
1468 – Song song đưa tới trướng đào sánh đôi
1474 – Đào đã phai thắm sen đà nẩy xanh
1565 - Buồng đào khuya sớm thảnh thơi
1637 – Đêm thu gió lọt song đào
1648 – Phòng đào viện sách tứ bề lửa dong
1741 – Xót thay đào lý một cành
2181 – Bấy lâu nghe tiếng má đào
2268 – Trúc tơ nổi trước đào vàng kéo nhau
2748 – Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông
2877 – Phòng xuân trướng rủ hoa đào
3076 – Đào non sớm liệu xe tơ kịp thì
3137 - Những từ sen ngó đào tơ
3220 – Phải người sớm mận tối đào như ai

Nguồn:temvn.net