ĐỊA ĐẠO CỦ CHI

Địa đạo ở huyện Củ Chi, cách Thành phố Hồ Chí Minh hơn 30 km về phía bắc, độ dài khoảng 200 km trên địa bàn 40.000 ha. Có từ Kháng chiến chống Pháp (1949), lúc đầu là đường liên lạc nối các cơ quan lãnh đạo kháng chiến, sau trở thành địa đạo chống càn, dài 17 km.Trong Kháng chiến chống Mĩ, phát triển thành hệ thống. Gồm một tuyến chính rộng 0,6 - 0,7 m, cao 0,8 - 0,9 m (đủ cho người đi cúi); nhiều trục phụ cách trục chính 0,5 - 1 m, khi cần mới thông (nên khó phát hiện được cả hệ thống); có các đường nhánh tới từng hầm bí mật, phòng làm việc, bãi mìn, vv. Có hội trường, bệnh viện, ống thoát nước, lỗ thông hơi, lỗ chiếu sáng, giếng nước, nhà vệ sinh...

Quân Mĩ và quân đội Sài Gòn nhiều lần càn quét nhằm phá địa đạo, diệt căn cứ nhưng đều thất bại. Đặc biệt từ 8 đến 19.1.1966, với 8 nghìn quân, 200 máy bay, 600 xe quân sự, 2 tiểu đoàn pháo, 2 trung đoàn xe tăng và 2 trung đoàn đón lõng, quân Mĩ và quân đội Sài Gòn đã tập trung càn quét 6 xã có địa đạo mà trước đó 20 ngày đã dùng máy bay (có B52) và pháo bắn phá. Dựa vào hệ thống địa đạo, quân dân Củ Chi đã diệt 1.600 tên, bắn rơi và bắn hỏng 84 máy bay, phá huỷ 24 xe bọc thép. Sau đó, Mĩ dùng các biện pháp: bơm nước vào địa đạo (ở Hồ Bò, Phú Mĩ Hưng); lập các đội "chuột cống" để phá địa đạo; đầu 1967, đưa công binh dùng súng phun lửa, vũ khí hoá học, xe tăng hạng nặng nhằm đè sập địa đạo; dùng 50 xe ủi đất cỡ lớn để "bóc vỏ Trái Đất"... cũng chỉ phá được 9 km địa đạo. Ngày nay, địa đạo Củ Chi được bảo tồn như một di tích lịch sử.


Địa đạo Củ Chi