Chùa Quỳnh Lâm và Lễ hội Chùa Quỳnh Lâm

Vị trí: Chùa nằm trên dãy đồi thuộc xã Tràng An, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.

Đặc điểm: Chùa được hình thành từ thời Tiền Lý. Thời kỳ cuối Lê và thế kỷ 17-18 chùa Quỳnh Lâm đã trở thành trung tâm Phật giáo lớn nhất của Việt Nam.

Chùa được tu sửa tôn tạo qua nhiều triều đại, đặc biệt trong các thế kỷ 11-14, thời kỳ cuối Lê và thế kỷ 17-18 chùa Quỳnh Lâm đã trở thành trung tâm Phật giáo lớn nhất của Việt Nam.

Vào thời Lý, nhà sư Không Lộ đã cho đúc một pho tượng Di Lặc bằng đồng cao 6 trượng, được coi là một trong "An Nam tứ đại khí" (bốn báu vật lớn của Việt Nam) và một tấm bia đá lớn cao 2,5m với hoa văn hình rồng uốn lượn mềm mại. Nhưng chùa Quỳnh Lâm thực sự trở thành một trung tâm Phật giáo quan trọng trong thế kỷ 14 vào thời kỳ trụ trì của Pháp Loa Đồng Kiên Cương - vị tổ thứ 2 của phái Thiền Trúc Lâm.

Trên cơ sở chùa Quỳnh Lâm cũ, năm 1316 Pháp Loa cho xây dựng và thành lập Phật viện Quỳnh Lâm với một kiến trúc đồ sộ. Đây là một trung tâm truyền kinh giảng đạo, đào tạo hàng ngũ sư sãi cho đạo Phật. Tương truyền chùa rộng đến nỗi các chiến mã chạy một vòng quanh chùa cũng mệt đổ mồ hôi. Nhưng qua thăng trầm của lịch sử, các công trình cổ của chùa hầu như đã bị huỷ hoại, chỉ còn lại một số hiện vật như tấm bia đá lớn thời Lý, khánh đá và vườn tháp.


Ngày 16/3, lễ hội chùa Quỳnh Lâm (thuộc xã Tràng An, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh) - một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng Việt Nam đã chính thức được khai mạc. Hội chùa Quỳnh Lâm là lễ hội truyền thống được duy trì từ lâu đời, thu hút đông đảo tăng ni, phật tử, du khách gần xa về dâng hương, lễ Phật với một tâm hồn thanh thản, hướng thiện.

Theo nhiều tài liệu sử học, Chùa Quỳnh Lâm được hình thành từ đời Tiền Lý (tức là khoảng cuối thế kỷ 5, đầu thế kỷ 6), sau đó được tu sửa qua nhiều triều đại. Đặc biệt vào thời Lý, Trần (từ thế kỉ 11 đến thế kỉ 14), chùa đã được tôn tạo với quy mô lớn. Thời Lê Trung Hưng (thế kỉ 17, 18), Quỳnh Lâm đã trở thành trung tâm Phật giáo, văn hóa lớn nhất của cả nước. Đây là trung tâm truyền kinh giảng đạo và đào tạo hàng ngũ sư sãi cho đạo Phật, với nhiều sự kiện lớn được tổ chức. Tương truyền, chùa Quỳnh Lâm từng được coi là “Thiên nam đệ nhất danh lam”.

Qua thời gian và thăng trầm của lịch sử, các công trình cổ của chùa Quỳnh Lâm hầu hết đã bị phá hủy nhưng lễ hội chùa Quỳnh Lâm luôn có một ý nghĩa quan trọng, ăn sâu vào tâm tưởng của bao thế hệ người dân Tràng An, Đông Triều cũng như du khách thập phương.

Năm nay lễ hội cũng thu hút đông đảo nhân dân 7 thôn trên địa bàn xã cùng tăng ni phật tử, du khách gần xa về dâng hương lễ Phật. Với nhiều chương trình nghệ thuật, các trò chơi dân gian hòa trong không khí náo nức của những ngày xuân, về với lễ hội chùa Quỳnh Lâm, người người như được trở về với chốn xưa, đan xen giữa màu sắc của lễ hội truyền thống làng quê Việt Nam với truyền thống của đạo Phật.

Từ cuối năm 2009 đến đầu năm 2010, các nhà khảo cổ đã tiếp tục tiến hành điều tra, khai quật tại di tích chùa Quỳnh Lâm. Nhờ đó, đã làm xuất lộ và phân định được mặt bằng, quy mô, cấu trúc của quần thể di tích chùa Quỳnh Lâm thời Lê Trung Hưng, cũng như xác định được tầng văn hóa thời Trần. Đây tiếp tục là tín hiệu vui trong những ngày khai hội chùa Quỳnh Lâm, khẳng định tầm vóc của một ngôi chùa từng được coi là Trung tâm phật giáo, văn hóa lớn của đất nước.

Lễ hội chùa Quỳnh Lâm sẽ diễn ra từ ngày 1 đến 4 tháng 2 âm lịch. Đến với lễ hội, người người như được mở lòng cho tâm hồn thanh thản, hướng thiện, cùng với nhiều niềm hi vọng mới trong những ngày đầu xuân an lành./.