Bánh gai Ninh Giang (Hải Dương)

Có lẽ không mấy ai còn lạ lẫm với bánh gai - món bánh làm từ bột nếp, đậu xanh vừa thơm vừa ngậy. Nhưng bánh gai Ninh Giang - Hải Dương thì chắc không phải ai cũng đã được thưởng thức. Cũng từ những nguyên liệu chính ấy nhưng bánh gai Ninh Giang mang một phong vị khác, một đặc trưng của miền quê nhỏ bé hiền hậu mà nồng nàn thấm đượm này
Bánh có vỏ bánh làm từ bột nếp hoà với lá gai đã được giã nhuyễn làm lên sắc đen huyền, ánh lên hấp dẫn lạ kỳ. Nếp làm vỏ bánh cũng không thể là loại nếp thường. Đó phải là nếp cái hoa vàng, được ngâm nước lạnh qua một đêm cho hạt gạo mọng nước, thật mẩy rồi mới để ráo nước sau đó xay nhuyễn làm bột. Từ bột ấy kết hợp với lá gai được tước gân, luộc lên rồi lại giã nhuyễn, thêm vào chút đường cho bánh có vị ngọt mới tạo thành vỏ bánh.

Đó mới là phần ngoài. Còn phần nhân bánh mới thực sự công phu và thể hiện hết tinh hoa. Nhân bánh là tổng hợp rất nhiều nguyên liệu mà nguyên liệu nào cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng. Bắt đầu từ đỗ xanh phải được bỏ vỏ, ngâm đãi thật sạch đồng thời cho hạt đỗ mọng nước. Đem luộc đỗ lên sao cho hạt đỗ bở tơi, vừa xốp lại vừa mịn mà vẫn giữ được màu vàng óng dậy lên mùi thơm bùi đặc trưng của đỗ. Sau đó lại phải giã đỗ cho nhuyễn.

Như vậy mới được phần chính trong nhân bánh. Những thức khác mỗi thức một ít nhưng lại không thể thiếu. Nào là thịt mỡ, lạc, sen, dừa, hương liệu thơm...và mỗi nhà lại thêm vào đó bí quyết gia truyền của riêng nhà mình... Mỡ lợn phải được luộc chin, thái miếng to, ướp đường rồi đem ủ đến khi miếng mỡ trong, giòn mới đem dùng làm nhân. Lạc, sen, dừa...tùy theo sở thích từng người mà cho vào hay không. Thường thì đầy đủ mỗi loại một ít vì những nguyên liệu trên đều làm tôn lên vẻ thơm ngậy của nhau, không cái nào át cái nào. Từng ấy thức trộn đều vào nhau làm lên nhân bánh.
Bánh gai được nặn lên bằng bàn tay của những người thợ bánh khéo léo có hình vuông nhỏ nhỏ xinh xinh mà chất chứa trong đó là bao nhiêu đặc sản của đất trời. Sau khi nặn, bánh được gói bằng lá chuối khô, gói nhiều lớp để có thể giữ bánh được lâu và mang đi xa. Người Ninh Giang không luộc bánh gai mà hấp trong khoảng 2 tiếng đến khi bánh dậy mùi thơm ngậy đặc trưng. Khi ăn bánh, ai cũng sẽ phải ngất ngây với vị ngọt mà thanh, vị ngậy mà không ngán, lại dẻo mịn từ vỏ bánh đến mềm xốp của nhân bánh. Bánh có màu đen huyền đặc trưng từ lá gai ở vỏ bánh, đến nhân tvàng óng. Màu sắc hài hoà, hương vị thơm ngon!


Nghề làm bánh gai ở Ninh Giang đã có từ lâu đời. Không ai xác định được chính xác thời điểm chiếc bánh đầu tiên ra đời trên miền quê này, chỉ biết giờ đây, mỗi khi người Ninh Giang đi xa đều không quên mang theo chục bánh gai làm quà, tự hào giới thiệu đặc sản quê mình đến những miền quê khác. Cái tên Ninh Giang in dấu trong lòng người một phần cũng nhờ vào chiếc bánh gai giản dị mà ngọt ngào, thấm đượm hương vị quê hương ấy.